Modifiye Borg Skalası Nedir?
Bu skala, 1970 yılında Borg tarafından fiziksel egzersiz sırasında harcanan çabanın ölçülmesi amacıyla geliştirilmiştir. Sıklıkla efor dispne şiddetini ve istirahat dispne şiddetini değerlendirmek amacıyla kullanılan bir ölçektir. Derecelerine göre dispne şiddetini tanımlayan on maddeden oluşur (20) (Şekil 2). Modifiye Borg Skalası (MBS)‟nda dispne şiddetinin tanımlanıyor olması hastalar açısından daha kolay uygulanmasını sağlamaktadır (20). Yapılan çalışmalarda; MBS‟nin istirahat ve efor dispne şiddetinin belirlenmesinde güvenilir bir ölçek olduğu ve solunum sayısı ve solunum fonksiyon testleri ile ilişki gösterdiği belirtilmektedir. Ayrıca, MBS‟nin uzun dönemde tekrarlanabilirlik açısından diğer ölçeklere göre üstünlüğü olduğu ve hastaların ventilatuar rezervlerinin ön görülmesinde de kullanılabileceği vurgulanmaktadır. Akkoca ve arkadaşları (2001) tarafından yapılan bir çalışmada, hastaların MBS ile değerlendirdikleri dispne şiddeti ortalamalarıyla solunum fonksiyon testi parametreleri arasında ilişki olduğu bulunmuştur.Güneş ve arkadaşları (2012) tarafından yapılan bir başka çalışmada da hastaların MBS ile değerlendirdikleri dispne şiddeti ortalamalarıyla, akciğer Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi / Gümüşhne University Journal of Health Sciences: 2013;2(1) 142 fonksiyon parametre (FEV1/FVC, PaO2 ve SaO2% ) değerleri arasında ilişki olduğu saptanmıştır. Grant ve arkadaşları ise sağlıklı bireylerde egzersiz sırasında oluşan dispneyi ölçtükleri bir çalışmada bireylerin solunum sayıları ile MBS dispne skorları arasında ilişki olduğunu ve MBS'nin egzersiz sırasında gelişen değişikliklere duyarlılık gösterdiğini bildirmişlerdir. Yürüktümen ve arkadaşları acil servise dispne şikayeti ile başvuran geriatrik olgularda MBS‟nin dispne şiddetini değerlendirmede güvenle kullanılabileceğini belirtmişlerdir. Buna rağmen, Arslan bu ölçeğin hastanın nefes alma ihtiyacını ve sarfettiği çabayı ölçmede yetersiz olduğunu vurgulamıştır. Şekil 2: Modifiye Borg Skalası (MBS)
(Kaynak: Borg 1982, Psychophysical basis of perceived exertion. Medicine and Science in Sports and Exercise, 14: 377-381), (19)